Brandpunt dinsdag 24 mei 2016: De toekomst van de psychiatrie
De eigenzinnige psychiater Jules Tielens brak met de gewoontes in zijn vak, en kiest voor een persoonlijke behandeling.
‘Wat kan ik voor je doen?’ Dat is het eerste wat Jules Tielens tegen zijn patiënt zegt. En niet: ‘Jij hebt een psychose.’ Mensen met een psychose zitten veelal niet te wachten op zo’n opmerking, weet specialist Tielens. Hij is psychiater, auteur van onder meer In gesprek met psychose, en gitarist van de rockband Electric Space Cowboys. Tielens werkte ruim tien jaar voor een grote GGZ-instelling. Hij kwam op straat in aanraking met de meest tragische gevallen, zoals dak- en thuislozen met psychoses. Maar Tielens werd moedeloos van de logge, bureaucratische GGZ, en bovenal van de nutteloosheid van sommige behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg. Zijn conclusie: het werkt niet, het moet anders. Zo geschiedde. In 2012 opende de voormalige straatpsychiater een kleinschalig psychiatrisch centrum in een opgeknapte Amsterdamse bierbrouwerij. Zijn methode klinkt voor de hand liggend, maar is binnen de reguliere psychiatrie opmerkelijk genoeg tamelijk ongebruikelijk: verban onpersoonlijke twintig-minutengesprekjes, ontvangstloketten met kogelvrij glas en slechte koffie in de receptiehal. Zet in op een intensieve, persoonlijke behandeling, eventueel in samenwerking met familieleden en vrienden. Creëer een kliniek met open ruimtes waar patiënten, behandelaars en vrijwilligers door elkaar heen lopen en met elkaar in gesprek gaan, waar activiteiten worden aangeboden en dagelijks wordt geluncht aan een grote eettafel. ‘Het viel ons op dat het aantal gedwongen opnamen van mensen met psychoses in Nederland tot de hoogste in Europa behoort,’ licht Brandpunt-verslaggever Bart Ruijs toe. ‘Tegelijkertijd ontdekten we dat het slagingspercentage van Tielens’ kliniek erg hoog is. Geen van zijn patiënten wordt na het eerste jaar (gedwongen) opgenomen.’ Tielens wil te allen tijde voorkomen dat patiënten überhaupt worden opgenomen. Die opnames zijn vaak erg traumatisch en kosten honderden euro’s per dag. De kosten van de geestelijke gezondheidszorg zijn de afgelopen vijftien jaar verdrievoudigd, terwijl resultaten uitblijven. Heeft de persoonlijke benadering van Tielens de toekomst? We zien hoe het er in de kliniek aan toegaat en Tielens, begeleiders en patiënten vertellen over hun ervaringen. Zoals bijvoorbeeld Muriel (55). Zij had een mooie baan als jurist. Op haar veertigste kreeg ze last van zware depressies die uitmondden in een ernstige bipolaire stoornis. In een manische periode kocht ze drie huizen, verloor haar baan en maakte veel schulden. Een decennium lang werd Muriel met regelmaat gedwongen opgenomen. Tweeënhalf jaar geleden kwam ze bij Tielens terecht. Nu heeft Muriel een modus gevonden om gelukkig te zijn.
Brandpunt Dinsdag 24 mei 2016 op NPO 2 van 20.30-21.25 uur.
(Bron: VPRO gids)
Uitzending gemist en alsnog kijken? kijk hier vanaf 34.29
meer informatie over Jules Tielens en de Brouwerij
